Przewodnik po Neapolu, część 8. Tunel Burbonów

W poprzedniej części przewodnika zwiedziliśmy Neapol Podziemny. Dziś też zejdziemy w dół, by zobaczyć, mniej znany, Tunel Burbonów.
W przeciwieństwie do Napoli Sotterranea, jest to obiekt dosyć nowy (połowa XIX wieku) i wybudowany w celach typowo militarnych.

Załóżcie i tym razem wygodne buty, a do plecaka spakujcie polar lub kurtkę.
Gotowi? No to schodzimy!

Tunel Burbonów. Kilka słów o historii

W połowie XIX wieku król Ferdynand II powierzył architektowi, Errico Alvino, zaprojektowanie przejścia podziemnego łączącego Pałac Królewski z placem Wiktorii. Miało ono umożliwić królowi szybką ucieczkę w razie konfliktu lub dotarcie do pałacu oddziałom wojskowym stacjonującym wtedy przy Piazza Vittoria.

Budowa tunelu ruszyła od strony dzisiejszej via Domenico Morelli i szła jak po grudzie. Robotnicy ciągle trafiali na podziemne zbiorniki wodne lub litą skałę zamiast oczekiwanego tufu. Alvino musiał zmienić projekt i obniżyć jego wysokość, ale po trzech latach prace i tak zatrzymano w okolicy Piazza Carolina (z boku Bazyliki San Francesco di Paola). Przejścia nie doprowadzono do pałacu królewskiego i aż do II wojny światowej korytarz nie miał wyjścia.

*

W czasie II wojny podziemne tunele przekształcono w schrony dla mieszkańców. Szacuje się, że ukrywało się w nich od 5-10 tysięcy neapolitańczyków. Aby stworzyć pod ziemią namiastkę cywilizacji, tunele oświetlono i wyposażono w sanitaria.
Po wojnie, do lat ‘70, władze wykorzystywały podziemia do przechowywania mienia zniszczonego podczas bombardowań oraz jako magazyn Sądu Rejonowego. Śladem po tym okresie są wraki zarekwirowanych motocykli i samochodów, które dzisiaj możemy tam zobaczyć.

W 2005 roku ruszyły prace nad odkopywaniem i sprzątaniem tunelu, którego część otworzono dla zwiedzających. Jednak to nie koniec historii. W 2012 roku geolodzy otrzymali list od 90-latka, pana Tonino Persico. Naprowadził on badaczy na schron pod Palazzo Serra di Cassano, w którym sam ukrywał się w czasie wojny, między innymi z byłym prezydentem Włoch Giorgio Napolitano. Tę część udostępniono zwiedzającym w 2015 roku pod nazwą “La Via delle memorie”.

Pan Persico w jednym z wywiadów opowiedział, że w czasie wojny na budynek, w którym mieszkał spadł niewypał. Gdy się o tym dowiedział, zszedł do schronu i poinformował o tym ukrywające się tam osoby, a jedna z nich wyryła na ścianie napis Tutti vivi czyli “wszyscy żyją”.
Sam Tonino Persico czas w schronie spędzał na nauce. Zapytany o to przez dziennikarza powiedział:

“Tak, uczyłem się w schronieniu, nawet nasz prezydent Giorgio Napolitano podszedł i zapytał mnie, czemu ciągle się uczę, a ja odpowiedziałem, że w czerwcu 1943 roku miałem zdawać maturę…”

Tunel Burbonów dzisiaj

Tunel jest dziś miejscem koncertów i wystaw, dostępnym dla zwiedzających w weekendy i święta.

Do wyboru mamy kilka tras: standardowa, przygodowa i speleologiczna.

“Standardowa” obejmuje zwiedzanie dawnych schronów. Połowa tej trasy – jako jedyna część podziemi Neapolu – jest dostępna dla niepełnosprawnych. “Przygodowa” to zwiedzanie wąskich korytarzy i spływ tratwą. “Speleologiczna” to trasa najbardziej wymagająca, w kaskach i z czołówką. Obejmuje zwiedzanie wąskich korytarzy, poruszanie się po moście i zjazd na linie.

Ja przeszłam trasę standardową. Zrobiła na mnie duże wrażenie i polecam ją jeśli interesuje cię nowsza historia Neapolu.

Informacje praktyczne

Wejście do Tunelu znajduje się w dwóch miejscach: Vico del Grottone 4 (tuż za Piazza del Plebiscito) lub via Morelli 40 (parking wielopoziomowy w okolicy piazza Vittoria).
Dla osób niepełnosprawnych wejście od via Morelli.
Godziny zwiedzania, czas trwania i koszt różni się zależnie od trasy, którą wybierzesz.

Trasa standardowa:
Dostępna w piątki, soboty, niedziele i dni wolne o 10:00, 12:00, 15:00 i 17:00.
Koszt: 10 EUR

Trasa przygodowa:
Dostępna w piątki, soboty, niedziele i dni wolne o 10:00, 12:00, 15:00 i 17:00.
Obowiązkowa rezerwacja. Start: wejście tylko od via Morelli.
Koszt: 15 EUR

Trasa speleologiczna:
Dostępna w piątki, soboty, niedziele i dni wolne o 11:00 i 16:00.
Obowiązkowa rezerwacja. Start: Via Domenico Morelli, 6.
Koszt: 15 EUR

Nowa trasa “La via delle memorie”:
Dostępna w piątki, soboty, niedziele i dni wolne o 11:00 i 16:00.
Koszt: 10 EUR. Początek trasy przy Via Monte di Dio 14 – Palazzo Serra di Cassano c/o Interno A14.

Nowość: od niedawna trasę standardową i “La via delle memorie” zwiedzisz też wirtualnie.

Strona internetowa: http://www.galleriaborbonica.com.