Katakumby Neapol
NEAPOL NA START,  Przewodnik po Neapolu

Przewodnik po Neapolu, część 15. Katakumby San Gennaro i San Gaudioso

W kolejnej części przewodnika po Neapolu znów schodzimy pod ziemię. Tym razem zwiedzimy katakumby San Gennaro i San Gaudioso.
Tak jak wspomniałam w poście o Napoli Sotterranea, Neapole są dwa. Miasto na górze i jego lustrzane odbicie pod ziemią. Aby poznać dobrze jego historię, musimy tam zejść.

Żeby dotrzeć pieszo do obu katakumb, potrzebujemy przejść przez rione Sanità. To jedna z najbardziej autentycznych dzielnic Neapolu, dawniej miejsce cmentarzy i pochówku (na jej terenie, poza katakumbami, znajduje się też cmentarz Fontanelle). Wiem, że wzbudza ona wiele zastrzeżeń co do estetyki i panującego tam chaosu, ale – ze względu na jej autentyczność – polecam wam wyrobić sobie własne zdanie.

*

Katakumby są warte odwiedzenia zwłaszcza jeśli:

  • interesujecie się historią;
  • nie byliście jeszcze w dzielnicy Sanità – w tym wypadku polecam spacer przez całą dzielnicę, począwszy od Piazza Cavour.

*

Katakumby San Gennaro

Katakumby San Gennaro to największe katakumby w południowych Włoszech (mają około 5,6 tys m²). Ich historia sięga II wieku n.e.
Początkowo były prywatnym miejscem pochówku bogatej rodziny, które przedstawiciel rodu udostępnił lokalnej wspólnocie chrześcijańskiej.

Mają dwa poziomy.
W dolnej części chowano biskupów (la cripta dei vescovi); przez jakiś czas spoczywało tam też ciało świętego Januarego, głównego patrona miasta (obecnie szczątki są w Duomo). Od czasu jego pochówku, do katakumb zaczęli pielgrzymować wierni.

Miejsce pochówku rozdzielano według statusu społecznego. Najbiedniejsi spoczywali w dołach wykopanych w ziemi i w korytarzach; bogaci osobno, w grobowcach ozdobionych freskami z portretami zmarłych.

W IV wieku na górze powstał kościół św. Agryppy, pierwszego patrona Neapolu. Do dzisiaj stoi tam ołtarz i okazjonalnie odprawiane są msze.

katakumby San Gennaro

Katakumby San Gennaro

Katakumby San Gaudioso

Katakumby San Gaudioso (IV-V wiek n.e.) znajdują się w podziemiach Bazyliki Santa Maria della Sanità, głównego kościoła rione.
Chowano tu głównie arystokratów i duchownych, których ciała układano w dość osobliwy sposób. Czaszki pochowanych wystawiano na widok, a resztę ciała zakrywano freskiem przedstawiającym atrybuty płci i zawodu. Wykonał je Giovanni Balducci. Zrezygnował przy tym z wynagrodzenia w zamian za pochówek w gronie arystokracji.

Aby zmarli mogli być tak pochowani, ich ciała musiały przejść przez proces nazywany la scolatura. Polegał on na posadzeniu ciała nad dołkiem, do którego spływały płyny i resztki rozkładającego się ciała. Miejsca te nazywano scolatoi. Osoba (neapolit. O’ schiattamuorto), która sadzała ciała, ściskała je, by płyny szybciej ściekały, a potem czyściła kości przed pochówkiem. Jak możemy się domyślać, warunki higieniczne jej pracy pozostawiały wiele do życzenia.

Ciekawostka: od czasownika scolare = “ściekać powoli” wzięło się neapolitańskie przekleństwo Puozze sculà (“Obyś ścieknął” = umarł).

katakumby San Gaudioso

Stowarzyszenie La Paranza i aktualna sytuacja dotycząca katakumb

Skoro o katakumbach mowa, chcę wspomnieć jeszcze o Cooperativa La Paranza. Zetkniecie się z jej działalnością, bo młodzież z tego stowarzyszenia będzie was po nich oprowadzać.

Sanità nie jest miejscem łatwym do życia, zwłaszcza dla młodych ludzi, którym ciężko znaleźć stałą i legalną pracę. To dzielnica wielu różnic, kultur i problemów. I to tu w 2006 roku, z inicjatywy ojca Laffredo, powstała Cooperativa. Jednym z jej celów jest danie zajęcia młodym ludziom z rione i skierowanie ich aktywności na właściwe tory pokazując, że mają alternatywę. Zarządzanie, porządkowanie i restauracja katakumb (zatrudnieni są tam też profesjonaliści) jest w jej rękach od 2009 roku.

*

Niedawno do opinii publicznej trafiła informacja, że Watykan (Papieska Komisja ds. Archeologii Sakralnej) zgłosił się po połowę przychodu z dotychczasowej działalności katakumb (powołując się na przepis, że wszystkie katakumby na terenie Italii podlegają gestii Watykanu). Ta wiadomość wzbudziła oburzenie i protesty zwłaszcza, że o katakumbach przypomniano sobie nie wtedy, kiedy wymagały restauracji, ale teraz, gdy zaczynają przynosić zyski. Ojciec Laffredo zaprotestował argumentując, że wydatki związane z wypłatami dla pracowników i utrzymaniem katakumb wynoszą ponad 50% przychodów i, jeśli zapis wejdzie w życie, działalność Cooperativy będzie zagrożona.

Będę śledzić, jak rozwija się ta sytuacja.

Informacje praktyczne:

Katakumby San Gennaro (via Capodimonte 13) znajdują się u podnóża wzgórza Capodimonte, obok bazyliki dell’Incoronata Madre del Buon Consiglio.
My zrobiliśmy sobie spacer przez całą Sanità, od Piazza Cavour (około 20 minut), ale na miejsce dojedziecie też autobusami, np. 168, 178.

Godziny otwarcia:
Poniedziałek – niedziela: 10:00 – 17:00.

Katakumby San Gaudioso znajdują się pod bazyliką Santa Maria della Sanità. Są otwarte codziennie od 10:00 do 13:00.

Bilet normalny kosztuje 9 EUR i obejmuje zwiedzanie obu katakumb. Jest ważny przez rok czyli nie musicie zwiedzać obu miejsc za jednym razem. 

Strona internetowa: http://www.catacombedinapoli.it/en/

*

Masz jakieś pytania dotyczące zwiedzania katakumb lub chcesz podzielić się wrażeniami po ich odwiedzeniu? Pisz śmiało!

Przewodnik po Neapolu

A presto!

 

 

Poprzednie części naszego przewodnika po Neapolu:
Co warto zrobić w Neapolu? 10 pomysłów “na start”
1– 
Muzeum Sansevero i Chrystus spowity całunem
2– 
Najbardziej znane pizzerie w Neapolu
3– 
Castel Sant’Elmo i Certosa San Martino
4– 
Cmentarz Fontanelle
5– 
Kościół Gesu Nuovo i klasztor św. Klary
6– 
Marechiaro
7– 
Podziemny Neapol
8– 
Tunel Burbonów
9– 
Teatr San Carlo
10– 
Neapol śladami Gustawa Herlinga-Grudzińskiego
11– Neapol śladami ojca Dolindo Ruotolo
12– 
Kulinarny przewodnik po Neapolu
13– 
Wyspa Gaiola i plaże w Neapolu
14– La farmacia degli Incurabili
15- 
Donnaregina Vecchia i Donnaregina Nuova
16– 
Katakumby San Gennaro i San Gaudioso
17– 
Święty January i jego cud
18– 
Co kupić w Neapolu- Pamiątki i prezenty dla miłośników miasta
19– 
Neapol w polskiej kulturze. Literacki przewodnik po mieście
20– 
Neapol za darmo czyli atrakcje, za które nic nie zapłacisz
21– 
Spacerownik po Neapolu. Z Piazza dei Martiri do Salita del Petraio
22– 
Pizzofalcone i Borgo Santa Lucia
23– 
Neapol śladem kobiet
24– 
Neapol śladami św. Giuseppe Moscati
25– 
Spacer po centrum Neapolu – Decumano superiore
26– 
Spacer po centrum Neapolu – Via dei Tribunali
27– 
Spacer po centrum Neapolu – Spaccanapoli
28 – 
Park archeologiczny Pausilypon
Inne wpisy dotyczące Neapolu:
– Relacja naszej czytelniczki z jej pierwszego wyjazdu do Neapolu
– Neapolitańczycy okiem Luciano de Crescenzo
– Czy Neapol jest bezpieczny dla kobiety podróżującej solo?
– Neapol od kuchni- przepisy
– Książki o Neapolu
– Muzyka Neapolu
– Nie jedź do Neapolu jeśli… Trzy typy osób, którym nie będzie w tym mieście łatwo
– Szopka neapolitańska. Ciekawostki i symbolika postaci
– Tombola i smorfia czyli o liczbach w Neapolu