Przewodnik po Neapolu, część 14. Donnaregina Vecchia i Donnaregina Nuova

Kościół Santa Maria Donnaregina mijałam nie raz. Nie planowałam tu jednak wstępować, bo oficjalna nazwa – Muzeum diecezjalne – mnie nie zachęcała.
Na szczęście trafiłam na coś, co sprawiło, że zmieniłam zdanie. Dzięki temu mogę zabrać was dzisiaj do jednego z piękniejszych wnętrz, jakie widziałam w Neapolu.

Wszystko przez fragment wywiadu z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim, na który trafiłam przygotowując przewodnik po Neapolu jego śladami. Jeśli on polecał to miejsce swoim przyjaciołom, nie mogłam go dłużej ignorować!

“– Co pana najbardziej fascynuje? Dawność? Piękno architektury? Malowniczość: palmy, Wezuwiusz na horyzoncie i położenie nad zatoką?
(…) Fascynujące jest także to, że tu się wciąż odkrywa rzeczy zupełnie niezwykłe. Neapol nawet dla historyków sztuki jest miastem tajemniczym, nie znanym do końca.

Był u mnie kiedyś z wizytą mój krakowski przyjaciel, historyk sztuki profesor Tadeusz Chrzanowski. Powiedziałem mu: “Słuchaj, Tadeusz, pokażę ci rzecz, o której pewnie w ogóle nie słyszałeś.” Rzeczywiście nie słyszał. Pokazałem mu zdekonsekrowany kościół Santa Maria Donnaregina. Kościół jest piękny, flamandzki gotyk. W środku można oglądać fresk Pietro Cavalliniego, wielkiego artysty, który na początku XIV wieku przebywał w Neapolu na dworze króla Karola Andegaweńskiego, a w podziemiach jest grobowiec królowej Marii Węgierskiej dłuta znakomitego rzeźbiarza sieneńskiego Tino di Camaino.”
[“Widok z wieży. Rozmowy z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim” Elżbieta Sawicka, Oficyna Wydawnicza MOST]

Donnaregina Vecchia i Donnaregina Nuova

Santa Maria Donnaregina to tak naprawdę dwa kościoły, gotycki i barokowy. Do lat 30. XX wieku był to jeden budynek połączony korytarzem tak, by mieszkające tu siostry mogły przejść między nimi bez opuszczania klauzury.

Zwiedzanie zaczynamy od Donnaregina Nuova (XVII w.), barokowej perły z marmurowym ołtarzem i sześcioma kaplicami bocznymi. W 1861 roku klasztor zamknięto, a zdekonsekrowany kościół przejęło miasto. Dziś to miejsce wystaw i koncertów, a mnie marzy się wysłuchanie kiedyś jednego z nich.

Chyba nie przesadzę jeśli powiem, że atmosfera panująca w środku jest uroczysta i podniosła. To wrażenie to miks przepięknego, barokowego wnętrza i muzyki klasycznej puszczonej z głośników, która towarzyszy nam podczas zwiedzania.

*

Kościół, o którym wspominał Gustaw Herling-Grudziński – Donnaregina Vecchia – znajduje się z tyłu. By ją zobaczyć, musimy przejść przez Donnaregina Nuova i wyjść na zewnątrz. Budynek robi całkiem inne wrażenie. Strzelisty, gotycki i pusty kościół. Przez większość czasu pewnie też cichy, choć ja akurat trafiłam tam podczas warsztatów teatralnych.

Dzisiejsza Donnaregina Vecchia powstała na miejscu dawnego klasztoru z VIII wieku. Budynek zniszczyło trzęsienie ziemi, a jego odbudowy podjęła się królowa Maria Węgierska. Pierwszą rzeczą, którą zobaczymy po wejściu do środka jest jej nagrobek wyrzeźbiony przez Tino di Camaino.

W kaplicy po prawej stronie zobaczymy fresk nieznanego artysty, który przedstawia ukrzyżowanie i sceny z życia św. Franciszka i św. Jana, ale to, co robi największe wrażenie znajduje się na chórze. Żeby na niego wejść musimy wyjść na zewnątrz i przejść przez małe podwórze.

W tym niepozornym i mało komu znanym kościele kryje się największy cykl fresków zachowany w Neapolu. Przedstawiają one m.in. sceny ze Starego i Nowego Testamentu, Sąd Boży i sceny z życia świętych. Wszystkie mają czerwonawą barwę, ale to nie zamierzony efekt. Ich kolor zmienił się na skutek pożaru z końca XIV wieku.

*

Polecam wam zobaczenie Santa Maria Donnaregina jeśli:

interesujecie się sztuką sakralną;
cenicie twórczość Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i chcecie zwiedzić miasto jego śladami;
szukacie miejsc mało znanych, o których milczą przewodniki (nie znalazłam nic po polsku na ten temat);
macie ochotę posłuchać koncertu muzyki klasycznej w pięknym i nietypowym wnętrzu.

Mnie to miejsce zachwyciło i należy do mojej prywatnej czołówki neapolitańskich muzeów, które warto zobaczyć (obok Cappella Sansevero, Capodimonte i Muzeum Archeologicznego).

Informacje praktyczne:

Donnaregina znajduje się przy Largo Donnaregina, które jest częścią jednej z najstarszych ulic Neapolu, tzw. decumano superiore.

Godziny otwarcia:
– poniedziałek- sobota od 9:30- 16:30, niedziela od 9:30- 14:00. We wtorki zamknięte.
Bilet kosztuje 7 EUR, obejmuje zwiedzanie obu kościołów i zbiorów Muzeum diecezjalnego.
Strona internetowa: http://www.museodiocesanonapoli.com/.