Przewodnik po Neapolu. Święty lekarz Giuseppe Moscati

Czy wiedzieliście, że…
Neapol ma aż 52 patronów? To miasto prawie 500 kościołów? Tylko w jednym miejscu, szpitalu “Nieuleczalnie chorych”, pracowały 33 osoby, które później ogłoszono świętymi?
Nieźle jak na miasto, które ze świętością nie kojarzy się wcale!
Neapol a sprawy religijne to temat rzeka i kiedyś napiszę o tym osobny tekst. Dziś skupimy się na niewielkim fragmencie tego obrazu. Nazywa się Giuseppe Moscati i jest świętym lekarzem kochanym przez neapolitańczyków.

*

Kiedy pierwszy raz pojechałam do Neapolu, nie wiedziałam nic o Moscatim. Byłam w kościele Gesù Nuovo, ale niespecjalnie zainteresowała mnie figura z brązu w bocznym ołtarzu po prawej. Dowiedziałam się, że postać i jej pokój, którego rekonstrukcję zobaczyłam, to miejscowy lekarz. To mi wystarczyło. Kim dla neapolitańczyków był Józef Moscati zrozumiałam dużo później.

*

Dzisiaj zabieram was na spacer po Neapolu śladami świętego lekarza. Cytaty w poście pochodzą z książki “Św. Józef Moscati“.

Giuseppe Moscati 

Przychodzi na świat w Benewencie 25 lipca 1880 roku. Gdy ma cztery lata, jego ojciec zostaje prezesem Sądu Apelacyjnego w Neapolu i sprowadza się tu z rodziną.

Giuseppe kończy studia medyczne z wyróżnieniem. Wygrywa konkurs na ordynatora szpitala degli Incurabili (Nieuleczalnie chorych), co otwiera mu drogę do życia na wysokim poziomie. Rezygnuje z tego, bo chce wspierać mieszkańców, których nie stać na opiekę lekarską. Dzięki temu zyskuje przydomek “lekarz ubogich”.

*

Wrażliwy i otwarty na pomoc najbardziej potrzebującym. Gdy w 1906 roku wybucha Wezuwiusz, dr Moscati organizuje ewakuację chorych ze szpitala w Torre del Greco. Po tym jak ostatni pacjent znajduje schronienie, dach szpitala zawala się pod ciężarem popiołu i lapilli. Pięć lat później, z podobnym oddaniem, pomaga dotkniętym epidemią cholery, a w czasie I wojny światowej rannym żołnierzom. W tym samym czasie co on, w szpitalu degli Incurabili posługuje też ojciec Dolindo Ruotolo, kolejna postać Neapolu uznawana za świętą.

Jako człowiek wierzący Moscati kładzie duży nacisk na służbę chorym nie tylko przez zmniejszanie ich cierpień fizycznych, ale też duchowych. Swoim studentom powtarza, by nie traktowali chorych przedmiotowo i nie zostawiali ich bez pocieszenia:

“Pamiętajcie, że macie się zajmować nie tylko ciałem, ale i zrozpaczonymi duszami, które się do was uciekają. Ileż bólu prędzej złagodzicie radą, uciekając się do ducha, aniżeli oziębłymi receptami odsyłającymi do aptekarza!”

*

Jako znany i poważany ordynator mógłby mieć wszystko. Dom w Posillipo z widokiem na Zatokę i wygodne życie. On jednak klepie biedę dzieląc małe mieszkanie ze swoją siostrą. Od biednych pacjentów nie tylko nie bierze pieniędzy za wizytę, ale sam dokłada się do leków, których inaczej by nie wykupili. W swoim gabinecie trzyma kapelusz na pieniądze z napisem “Chi ha, metta. Chi non ha, prenda” (Kto ma pieniądze, niech wrzuci. Kto nie ma, niech zabierze).

*

Ciekawostka: To zdanie powróciło w Neapolu w czasie pandemii, gdy część mieszkańców spuszczała z balkonów tak zwany ‘o panar solidale. To koszyk z podstawowymi artykułami spożywczymi, z których potrzebujący mogli zabrać produkty, a chętni dorzucić coś od siebie. Na koszykach zapisano hasło dr Moscatiego “Chi può metta, chi non può prenda.”

*

Choć Giuseppe Moscati ma dopiero 47 lat, intensywny tryb życia odbiera mu siły. O dziwo, jako lekarz, nie robi nic, by temu zapobiec. W dniu swojej śmierci, w drodze do domu, spotyka znajomą, Maddalenę Aloi. Prosi ją, by przyszła do jego mieszkania wieczorem i dotrzymała towarzystwa jego siostrze ponieważ on umrze. Kobieta myśli, że to żart.
Po obiedzie Moscati przyjmuje w domu kolejnych pacjentów. W przerwie siada na moment i wtedy jego serce się zatrzymuje. Umiera 12 kwietnia 1927 roku. Cicho i dyskretnie, tak samo jak żył.

Początkowo jego ciało pochowano na cmentarzu Poggioreale, potem przeniesiono do kościoła Gesù Nuovo. Beatyfikował go Paweł VI, a kanonizował Jan Paweł II w 1987 roku.

*

“Kochaj prawdę, pokaż, kim jesteś, bez udawania, bez strachu, bez środków ostrożności. A jeśli prawda wiąże się z prześladowaniem, przyjmij je; jeśli z cierpieniem, znoś je. A jeśli dla prawdy musiałbyś poświęcić siebie samego i swoje życie, bądź silny w ofierze.” G. Moscati

Giuseppe Moscati – film i miejsca w Neapolu z nim związane

Józefowi Moscatiemu poświęcono film “L’amore che guarisce” (“Miłość, która leczy”). Mamy w nim polski akcent, bo rolę Eleny – jego niedoszłej żony – gra Kasia Smutniak.

Film obejrzycie na Youtube, a miejsca w Neapolu, które się w nim pojawiają to:
– plaża przy Palazzo Donn’Anna;
– Quartieri Spagnoli, gdzie dr Moscati odwiedzał chorych, których nie było stać na leczenie;
– szpital degli Incurabili, gdzie pracował;
– kościół Gesù Nuovo, obok którego mieszkał. Tu jest jego grób i pomieszczenia z rzeczami osobistymi z jego domu i gabinetu.

*

Dom, w którym mieszkał Giuseppe Moscati znajduje się przy via Cisterna dell’olio, 200 metrów od kościoła Gesù Nuovo. Na budynku (na końcu ulicy, po prawej stronie) jest tablica pamiątkowa (na zdjęciu tytułowym).

Inne, mało znane miejsce, w którym znajdziecie ślady dr Moscatiego to kościół San Nicola da Tolentino (Gradini San Nicola da Tolentino, 12). Znajduje się tu obraz i figura Matki Boskiej z Lourdes, którą Giuseppe szczególnie pokochał. Na rok przed swoją śmiercią zlecił umieszczenie tu marmurowej tablicy ku czci Maryi. Wyryto na niej werset z Pieśni nad Pieśniami:

“Gołąbko ma, ukryta w rozpadlinach skały, w szczelinach przepaści, ukaż mi swą twarz, daj mi usłyszeć swój głos! Pokaż, że jesteś matką” Giuseppe Moscati A.D. 1926

*

Teraz zostawiam was z filmem o życiu i działalności Józefa Moscatiego. Bardzo polecam jego zobaczenie zwłaszcza teraz, gdy w czasie pandemii na nowo uczymy się doceniać zawody i osoby, które służą chorym. Buona visione!

*

Znaliście postać doktora Moscatiego? Widzieliście film o nim? Podzielcie się wrażeniami.

A presto!

 

 

Poprzednie części naszego przewodnika po Neapolu:
Co warto zrobić w Neapolu? 10 pomysłów “na start”
1– Muzeum Sansevero i Chrystus spowity całunem
2– Najbardziej znane pizzerie w Neapolu
3– Castel Sant’Elmo i Certosa San Martino
4– Cmentarz Fontanelle
5– Kościół Gesu Nuovo i klasztor św. Klary
6– Marechiaro
7– Podziemny Neapol
8– Tunel Burbonów
9– Teatr San Carlo
10– Neapol śladami Gustawa Herlinga-Grudzińskiego
11– Neapol śladami ojca Dolindo Ruotolo
12– Kulinarny przewodnik po Neapolu
13– Wyspa Gaiola i plaże w Neapolu
14– La farmacia degli Incurabili
15- Donnaregina Vecchia i Donnaregina Nuova
16– Katakumby San Gennaro i San Gaudioso
17– Święty January i jego cud
18– Co kupić w Neapolu- Pamiątki i prezenty dla miłośników miasta
19– Neapol w polskiej kulturze. Literacki przewodnik po mieście
20– Neapol za darmo czyli atrakcje, za które nic nie zapłacisz
21– Spacerownik po Neapolu. Z Piazza dei Martiri do Salita del Petraio
22– Pizzofalcone i Borgo Santa Lucia
23– Neapol śladem kobiet
24– Neapol śladami św. Giuseppe Moscati
25– Spacer po centrum Neapolu – Decumano superiore
26– Spacer po centrum Neapolu – Via dei Tribunali
27– Spacer po centrum Neapolu – Spaccanapoli
28 – Park archeologiczny Pausilypon

Inne wpisy dotyczące Neapolu:
– Relacja naszej czytelniczki z jej pierwszego wyjazdu do Neapolu
– Neapolitańczycy okiem Luciano de Crescenzo
– Czy Neapol jest bezpieczny dla kobiety podróżującej solo?
– Neapol od kuchni- przepisy
– Książki o Neapolu
– Muzyka Neapolu
– Nie jedź do Neapolu jeśli… Trzy typy osób, którym nie będzie w tym mieście łatwo
– Szopka neapolitańska. Ciekawostki i symbolika postaci
– Tombola i smorfia czyli o liczbach w Neapolu